UKRAYNA'NIN Haziran ayında Rusya’nın hava üslerine düzenlediği saldırı, savaşların geleceğiyle ilgili yeni dönemi gözler önüne serdi: Uzun zamandır dünyanın "gelişmiş" ordularını tanımlayan pahalı, insanlı silahlar (tanklar, uçaklar, gemiler), ucuz, insansız hava araçları tarafından modası geçmiş hale getirildi. Günümüzün insansız hava aracı savaşları, pahalı eski silahların savunmasızlığını göstermenin çok ötesine geçerek sarsıcı bir etki sergiliyor: Yapay zekanın insansız hava aracı savaşına entegrasyonu, şimdilerde yaşanan dönüşümün çok daha ötesine geçecek.

Ukrayna savaşında bugüne kadar öne çıkan yenilikleri düşünün. Öncelikle, insansız hava araçlarının etkisi geleneksel silahların çok ötesine geçiyor. İnsansız hava araçları tankları ve zırhlı personel taşıyıcılarını aşırı derecede savunmasız hale getirdi. Bu nedenle Rusya, kara saldırılarında artık sıklıkla yaya, motosikletli veya arazi araçlı birlikleri kullanıyor. Ancak bu işe yaramadı, çünkü insansız hava araçları insanlara karşı da korkutucu derecede etkili. Kayıplar her zamanki gibi yüksek. Ancak artık insansız hava araçları, her iki tarafta da kayıpların %70'inden fazlasına neden oluyor.

İHA'lar neredeyse her şeye karşı etkili. Ukrayna, silah fabrikaları, hareket eden trenler, mühimmat depoları, petrol rafinerileri, gemiler ve limanlar gibi çeşitli Rus hedeflerini yok etmek için İHA'ları kullanıyor. Daha da kötü olabilirdi. Aslında Ukrayna, Rusya'nın saldırgan davranışlarını göz önünde bulundurarak kendi saldırı noktalarını sınırlandırdı. Havaalanı terminalleri, yoğun saatlerdeki tren istasyonları, spor ve konser stadyumları, ilaç fabrikaları, hastaneler, okullar, huzurevleri, hepsi eşit derecede savunmasızdı.

Ukrayna savaşının gösterdiği ikinci önemli husus, drone savaşının endüstriyel tabana ne kadar çok bağlı olduğuyla ilgili. Birincisi, drone savaşında, hız ve tepki verme kritik öneme sahip. Drone teknolojisi, silahlar ve taktikler artık göz kamaştırıcı bir hızla gelişiyor. Yeni bir drone yalnızca 2-6 ay boyunca faydalı olabilir. Diğer taraf karşı önlemler geliştirir, yeni ürünlerin geliştirilmesini gerektirir, bunlara karşı yeni karşı önlemler geliştirilir.

İlk başlarda Ukrayna'da kullanılan dronlar, yakınlarda olması gereken bir pilot tarafından radyo kontrollü, ilkel silahlardı. Dronlar daha sofistike ve ölümcül hale geldikçe, radyo sinyallerini engellemek için sinyal bozucu kullanıldı, bu da frekans değişikliklerine ve sonrasında frekans sıçramasına yol açtı. Ardından çok frekanslı sinyal bozucular kullanılmaya başladı. Bu da sinyal bozucu ekipmana saldıran insansız hava araçlarını ortaya çıkardı. Sonra Rusya, fiber optik kabloyla kontrol edilen ve sinyal bozuculara dayanıklı dronlar geliştirdi. Ukrayna kabloyu kaynağına kadar takip etmeye ve pilotları öldürmeye çalışıyor (dronlarla). Şimdi Ukrayna'nın da fiber optik dronları var.

Dron yönlendirmesi, her zamankinden daha sofistike hale geldi. Böylece dronlar çok alçaktan uçarak ya da gizli teknoloji kullanarak radardan kaçabiliyor. Ancak drone tespit ve takip sistemleri de sürekli olarak gelişiyor ve değişiyor. LIDAR teknolojisi, radar ve kameraların yanı sıra ses analiz yazılımına bağlı cep telefonu ve mikrofon ağlarının kullanımı bu sistemin parçalarını oluşturuyor.

Bu vahşi ortamda, bir ay bile geride kalmak ölümcül. Normal savunma sanayi prosedürleri artık tamamen yetersiz. ABD insansız hava araçlarının ve insansız hava aracı üreticilerinin çoğunun yavaş, pahalı ve kullanışsız olduğu kanıtlanmış durumda. Ancak buna karşılık, Ukrayna'nın insansız hava aracı endüstrisi ve ordusu, ön cephe birlikleri ile insansız hava aracı üreticileri arasındaki doğrudan ve sürekli iletişime dayalı devrim niteliğinde bir silah araştırma, geliştirme, üretim ve konuşlandırma modeli geliştirdi. Ukrayna askeri komutanlığı ve Dijital Dönüşüm Bakanlığı, doğrulanmış insansız hava aracı öldürmelerine dayalı olarak askeri birliklerin performansının güncellenen sıralamalarını yayınlayan puan tabanlı bir sistem bile geliştirdi.

Burada Ukrayna, haftalar içinde yeni bir silah tasarlama, üretme ve sahaya sürme yeteneğine sahip bir silah endüstrisini (yüzlerce şirketle) destekleyen güçlü bir girişim ekosistemine sahip olmaktan faydalandı. Bu yıl Ukrayna, çoğu bir yıl önce bile var olmayan modeller olmak üzere dört milyondan fazla drone üretecek. Ne var ki Rusya da adapte oldu ve özel girişimlere büyük ölçüde güveniyor.

Ukrayna'daki İHA savaşları ABD ve Avrupa için kritik bir noktaya daha işaret ediyor: Küresel İHA sektöründeki Çin hakimiyetinin ele alınması gerekiyor.

Ukrayna kendi drone endüstrisini geliştirdi. Çünkü ABD ve NATO'nun gerekli hız ve esenliğe sahip neredeyse hiç drone endüstrisi yoktu. Bu karşılık Çin’se, Rusya lehine tedariklerini kademeli olarak sıkılaştırmıştı. Rus drone'larında kullanılan elektronik parçaların yaklaşık %80'i Çin'den geliyor. Ukrayna başlangıçta Çin'e oldukça bağımlıyken, sonraları bağımlılığını muhtemelen %20'ye kadar düşürdü.

Ancak ABD ve Avrupa savunma AR-GE ve tedarikleri yavaş ve rekabetçi olmaktan uzak. Bu da onların insansız hava araçlarını kullanma ve insansız hava araçlarına karşı savunma yeteneklerini hayli sakatlamakta. Çok az kişi farkında olsa da, ABD ve NATO artık Ukrayna'ya insansız hava aracı uzmanlığı için büyük ihtiyaç duyuyor. Ukrayna artık bir savaşta, İHA teknolojisi ve tepki süresi açısından, Çin ve Rusya ile eşleşebilecek tek ülke. Ukrayna olmadan ve kendi güçlerini modernize etmeden, NATO ve ABD, Rusya veya Çin ile bir savaşta korkunç kayıplar verecektir. Hatta kaybedebilirler de.

Dahası, yapay zeka her şeyi değiştirecek. Ukrayna'nın Haziran operasyonunda her biri yetenekli bir operatör tarafından kontrol edilen 117 drone kullanıldı ve raporlar, bunların yaklaşık yarısının Rus savunma sistemi tarafından (çoğunlukla sinyal bozma yoluyla) durdurulduğunu öne sürüyor. Zira drone’ların kontrolörleriyle radyo iletişiminde olması gerekiyor. Bu drone’lar otonom olsalardı, binlercesi engellenmeden hedefe ulaşabilirdi. Yapay zeka ile artık kontrolör iletişimine gerek kalmaz ve dolayısıyla etkili bir sinyal kesme işi olmaz. Bu da drone menzilini ve öldürücülüğünü büyük ölçüde artırır. Beş yıl sonra, geleneksel hedeflere önleyici saldırılar düzenlemek korkutucu derecede kolay olacak.

Yapay zeka, ayrıca insanlara karşı kullanılan dronların öldürücülüğünü ve hassasiyetini de artıracaktır. Çinli araştırmacılar drone sürülerinin bir ormanın içinden geçtiğini ve geçtikten sonra yeniden bir sürü oluşturduğunu gösteriyor. Bu sadece savaşla ilgili değil; terörist saldırılar için de işe yarıyor.

Evet, AI işlevselliği hala küçük bir drone'a sığdırılabilecek olandan çok daha fazla işlem gücü ve bellek gerektiriyor. Ucuz da değil. Örneğin, Nvidia çipleri her biri yaklaşık 50.000 dolara mal oluyor. Bu nedenle, tek bir güçlü AI işlemcisi bile drone'ları aşırı pahalı hale getirir.

Ancak bu durum, her telefona ciddi AI yeteneği ekleme hedefiyle hızla değişiyor. Bu gerçekleştiğinde, her drone silahında aynı yetenekler mevcut olacak. Ne var ki, yapay zeka işlemcilerinin tek ve hayati istisnası dışında, hem telefonlar hem de drone silahları için tüm tedarik zinciri Çin tarafından domine ediliyor.

Kaliforniya Üniversitesi’nde bir AI uzmanı olan Stuart Russell, küçük, seri üretim, AI kontrollü drone silahlarının yayılmasını önlemek üzere, uzun zamandır bir silah kontrol anlaşması için savunuculuk yapıyor. Hatta bu droneların yanlış ellere geçmesi halinde oluşturabileceği riskleri dramatize eden Slaughterbots adlı kısa bir filmin yapımını bile üstlendi. Russell, yıllar önce bir akşam yemeğinde, yüz tanıma kullanarak bireyleri veya örneğin haç, takke veya başka bir dini veya politik sembol takan herkesi hedeflemenin yakında kolaylaşacağını söylemişti.

Mevcut jeopolitik ortamda anlamlı bir anlaşmanın olasılığı düşük olduğundan, muhtemelen bu tür silahların olduğu bir dünyaya hazır olmalıyız. Ancak Batı savunma dünyası, giderek teknolojik bozulmaya hazırlıksız yakalanan tipik bir "miras" şirket gibi görünüyor. Piyasalarda, miras direnci maliyetli olabilir, ancak maliyetler tamamen parasaldır. Savaşta, ölümcül olabilirler ve olacaklar da.


Bu yazı, Project Syndicate'te " The Age Of AI Drone Warfare Is Coming" başlığıyla yayınlandı. Çeviride editoryal düzenleme yapılmıştır.