16 TEMMUZ 2022’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hükümette kritik nitelikte birçok üst düzey yönetici ataması ve görev değişikliğine karar verdi.

Bunlardan üçü en önemlileriydi. Başbakan Yardımcısı Yuri Borisov görevinden alınarak devlet şirketi Roscosmos'un Genel Müdürü pozisyonuna getirildi. Yuri Borisov, Askeri-sanayi kompleksini ve devlet savunma düzeninin uygulanmasını, sanayi, teknoloji ve nükleer denetim ve GLONASS sisteminin geliştirilmesi konularını denetlemekle sorumluydu. Roscosmos'un Genel Müdürü Dmitry Rogozin ise görevinden alınarak şu ana kadar herhangi bir göreve getirilmedi. Başbakan Yardımcısı Yuri Borisov’un yerine ise Denis Manturov atandı. Manturov Sanayi ve Ticaret Bakanı olarak da görevini sürdürecek. Böylelikle Başbakan Yardımcısı olarak Manturov hem sanayii hem de savunma sanayi kompleksini denetleyecek. 

Dmitry Rogozin, Rusya’da görünür siyasetçilerden biri. Rogozin’in görevden alınmasının nedeninin açıklanmaması, verilecek yeni görevinin belirsiz olması, hatta yeni bir görev verilip verilmeyeceğinin de belli olmaması Rusya’da tartışmalara yol açtı. Rogozin kendisini savunurken, kendi döneminde “Rusya roket ve uzay endüstrisinin, sistemik krizin bataklığından dört yıl içinde çıkmayı başardığını” söyledi.

Konuya açıklık getirmek zorunda kalan Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Rogozin'in Roscosmos Genel Müdürlüğü görevinden alınmasının çalışmalarıyla ilgili herhangi bir iddiayla bağlantılı olmadığını kaydetti, Rogozin’in zamanı geldiğinde yeni bir göreve atanacağını belirtti. 

Bazı görüşlere göre, Rogozin bir siyasetçi ve bir diplomat olduğu için Rusya’daki “nomenklatura” (bürokrasi) ilkesi gereği sistemden devre dışı kalmasına izin verilmeyecektir.
 
Rogozin'in yerini alan eski Başbakan Yardımcısı Borisov, yaklaşık çeyrek asırdır Silahlı Kuvvetlerde görev yaptı. Kamu hizmetinde, radyo-elektronik endüstrisinin gelişiminde de yer aldı. Borisov’un özelliklerinden biri de 2020'de hükümet değiştikten sonra görevinde kalan birkaç kişiden biriydi. Önceki görevinde Savunma Sanayiinden de sorumlu olan Borisov döneminde en modern Sarmat ve Kinjal füze sistemleri üretildi ve Kalibr füzeleri Rus ordusunda kullanıma başladı. Bu silahlar Rus savunma endüstrisinin bir başarısı olarak kabul ediliyor. 

Sarmat, Kinjal ve Kalibr gibi füzelerin üretilmesinde büyük katkısı olduğu öne sürülen Borisov’un Roskosmos’a atanması, Rusya’nın uzay endüstrisinin askeri bileşenini güçlendirmeye yönelik bir atılım girişimi olarak değerlendiriliyor.

Manturov’un hem sanayi hem de savunma sanayiinin denetimini eline alacak olması ise iki alanı birbirine entegre edeceği anlamına geliyor. Manturov'un Rusya Duması'nda yaptığı konuşmasında “askeri-sanayi kompleksleri dün olduğu gibi bugün de endüstrinin temeli ve omurgasını oluşturmaktadır. Askeri-sanayi komplekslerinin güçlendirilmesi Silahlı Kuvvetlerin savunma kapasitesini artıracaktır. Yalnızca özel bir askeri operasyon açısından değil, aynı zamanda geliştirilecek ve tedarik edilecek modern silahların geleceği açısından da önemli olduğu için bu alana yoğunlaştırılması gerekmektedir. Tamamen piyasa odaklı bir askeri sanayi politikasından teknolojik egemenliği sağlama politikasına bir dönüş yapılması gerekmektedir” açıklamasında bulunmuştu. 

Dolayısıyla Manturov'un açıklaması aynı zamanda Rusya silah teknolojisini satmaya değil, ulusal askeri gücünü yeni teknolojik silahlarla donatmayı ve bu alanda atılım yapmaya işaret ediyor. Bu, aynı zamanda Rusya’nın Sovyetler Birliği döneminde ABD’yle giriştiği silah yarışmasını ve askeri teknoloji alanındaki rekabeti hatırlatıyor. 

Siyasi Teknolojiler Merkezi Müdür Yardımcısı Aleksey Makarkin’e göre bu kararlar Rusya’nın Soğuk Savaş sırasında ABD’yle Yıldız Savaşları programı kapsamında yapılan uzay silahlanma yarışına gireceği anlamına gelmemeli. 

Stratejik İletişim Merkezi Başkanı Dmitry Abzalov ise Manturov'un yüksek teknolojili endüstriyel ürünlerin geliştirilmesi, üretimi ve ihracatından sorumlu olan "Rostec" Başkanı Sergey Çemezov'la yakın ilişki içinde olduğunu ve dolayısıyla bu atamalarla Rostec'in daha da güçlendirileceğini ve yerli üreticiler olan “Baykal", "Elbrus" ve Rostekhov'un RISC-V'si gibi yüksek teknoloji üreten savunma şirketlerini birleştireceğini ve koordineli hareket etmelerini sağlayacağını belirtti. 

Ayrıca Borisov'un atamasıyla ilgili yorumda bulunan Abzalov, Rusya’da 24 Şubat'tan sonraki olayların (Ukrayna’ya müdahalesinden sonra karşılaştığı zorlukların) ülkenin uzay programını etkilediğini ve bunun sonucunda Borisov'un Roskosmos'a katılmasına yol açtığını söyledi. 
 
Rusya’nın 24 Şubat 2022’de Ukrayna’ya müdahale etme kararı Rusya için iki önemli konuyu gündeme getirdi. Birincisi, Rusya’ya karşı ekonomik yaptırımların ağırlaştırılacağı ve ekonomik zorlukların savunma sanayisini de olumsuz etkileyeceği. İkincisi ise Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı askeri operasyon sonrası Rus silahlı kuvvetlerinin yeterince donanıma sahip olmadığı ve savaşın uzaması durumunda mevcut donamını artırması gerektiği.

Dolayısıyla Putin’in yapmış olduğu iki önemli atama, ülkenin askeri sanayi komplekslerini yeniden dönüştürmek ve ülkenin karşılaştığı zorluklara ayak uydurmak istemesiyle bağlantılı. Dünyadan izole olan Rusya daha fazla zayıflayacağı için ekonomisini askeri sanayisi temelinde yeniden kurmaya çalışıyor. Böylelikle hem ekonomik üretim yapılabilecek hem de ülke savunması için ihtiyaç duyulan silah teknolojisinin üretimini ayakta tutabilecek. 

Bu karar Rusya’nın ABD’yle rekabet etmesiyle ilgili değil, daha çok savunma nitelikli olup askeri teknolojide geri kalmamakla ilgili. Rusya’nın kendi askeri sektörü içinde en başarılı olduğu alan uzay alanı ve füze teknolojileri. Yapılan atamalar aynı zamanda bu iki alanı güçlendirmeyi amaçlamakta. Dolayısıyla Rusya bu kritik atamalarla sınırlı kaynaklarını daha verimli kullanmanın yollarını aramaktadır.